در رفتگی های مفصل مچ دست چگونه ایجاد و چطور درمان میشوند - پی سی باران

دررفتگی مچ دست یکی از انواع دررفتگی های استخوان است که باعث به وجود آمدن مسائل زیادی در زندگی می گردد و به بیمار استرس و نگرانی زیادی وارد می کند. دراین مقاله به تمام نکات ابهام آمیز درباره این موضوع جواب خواهیم داد

سه قسمت مفصل مچ دست عبارتند از:

* پروگزیمال مفصل مچ دست. نزدیک به ساعد

* مفصل میانی مچ دست

* مفصل دیستال مچ دست. نزدیک به کف دست

در رفتگی مچ دست چیست؟

مچ دست از 8 استخوان کوچک به نام کارپال (carpal) تشکیل شده است . گروهی از رباط ها این استخوان ها را در یک جا نگه داشته و به آن ها اجازه حرکت می دهند. پارگی هر کدام از این رباط ها باعث می گردد که یک یا دو استخوان کارپال از مکان معمول خود جا به جا شده و در نتیجه در رفتگی مچ دست (dislocated wrist) رخ دهد.

در حالی که در رفتگی مچ دست می تواند همه 8 استخوان کارپال را درگیر کند، استخوان هلالی یا لونیت و استخوان ناوی یا اسکافوئید هم تحت تاثیر قرار می گیرند. این دو استخوان بین استخوان های زند زبرین و زند زیرین در ساعد و دیگر استخوان های کوچک تر در مچ دست یک پل تشکیل می دهند.

انواع دررفتگی های مچ دست

در رفتگی مچ دست انواع مختلفی دارد:

در رفتگی استخوان هلالی قدامی (Anterior lunate dislocation): در این نوع از دررفتگی استخوان هلالی می چرخد در حالی که دیگر استخوان ها در جای خود قرار دارند.

در رفتگی پری لونیت (Perilunate dislocation): در این نوع دررفتگی استخوان هلالی و سه رباط اطراف آن درگیر می شوند.

شکستگی گالزی (Galeazzi fracture): این نوع شامل شکستگی استخوان زند زبرین و دررفتگی مفصل رادیواولنار (مفصلی بین سر زند زبرین و بریدگی رادیال استخوان زند زیرین) است .

شکستگی مونتژیا (Monteggia fracture): این نوع شامل شکستگی استخوان زند زیرین و دررفتگی یکی از دو سر استخوان زند زبرین است.

بیش تر انواع در رفتگی مچ دست شامل دررفتگی استخوان هلالی قدامی یا دررفتگی پری لونیت است.

علائم و نشانه های دررفتگی مچ دست

نشانه ای اصلی مچ در رفته درد شدیدی است که معمولاً با حرکت دادن مچ به سمت بالا و پایین و طرفین بدتر می گردد . بعلاوه در این حالت فرد در ساعد خود هم ممکن است درد احساس کند.

علاوه بر این ممکن است فرد متوجه علائم زیر در اطراف مچ دست خود گردد:

* تورم

* تحریک پذیری

* ضعف

* تغییر رنگ یا کبودی

* درد لحظه ای پس از آسیب مچ دست

* شکل مچ دست از حالت طبیعی خود خارج می گردد.

* سوزن سوزنی شدن انگشت های اشاره، میانی و شست

* تشدید درد در هنگام حرکت دادن مچ دست

* کاهش دامنه حرکتی مچ دست

* تشدید درد در هنگام گرفتن مچ

* سفت شدگی و گرفتگی انگشتان و شست

اگر استخوان هلالی مچ دست درگیر شده باشد به عصب های این ناحیه هم فشار وارد می گردد و منجر به سوزن سوزن شدن و یا بی حسی در انگشتان دست گردد.

علت در رفتگی مچ دست چیست؟

هر نوع صدمه و آسیبی که به دست یا بازو وارد گردد، می تواند منجر به در رفتگی مچ دست گردد.

دلایل رایج این آسیب ها عبارتند از:

* انواع ضربات شدید در فوتبال یا هاکی

* تصادفات رانندگی

* زمین خوردن و افتادن وزن بدن روی دست

علاوه بر این، کشیدگی رباط های مچ دست هم می تواند باعث در رفتگی استخوان مچ دست گردد. این نوع از کشیدگی رباط ها ناشی از وارد کردن فشار دائمی به مچ دست مانند راه رفتن با عصای زیر بغل است .

تشخیص در رفتگی و جابه جایی مچ دست

در صورت دررفتگی مچ حتماً برای جلوگیری از بدتر شدن شدت آسیب، به سرعت به پزشک یا بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

پزشک با چرخاندن مچ دست در جهات مختلف بیمار را معاینه می کند، در حین حرکت دادن مچ دست از شخص سوال می گردد که آیا دردی احساس می کند یا خیر؟ این کار به پزشک یاری می کند تا تشخیص دهد کدام رباط یا استخوان دست درگیر شده است.

از طرفی دیگر امکان تشخیص آسیب های احتمالی به عصب، رگ های خونی و تاندون های دست و مچ وجود دارد. بعد از آن برای تایید تشخیص از دست و ساعد تصویر رادیولوژی اشعه ایکس گرفته می گردد.

اگر پزشک احتمال آسیب رباط در مچ را بدهد یک تصویر ام آر آی هم گرفته می گردد، این عکس به تشخیص عارضه یاری می کند. ام آر آی قابلیت ارایه تصویری دقیق و پر از جزئیات از بافت های نرم از جمله رباط ها را دارد.

روش های درمان در رفتگی مچ دست

در رفتگی مچ دست خفیف با جا انداختن درمان می گردد. در این شیوه درمانی پزشک به آرامی به استخوان مچ دست فشار وارد نموده و آن را در جای مناسب خود قرار می دهد. جا انداختن استخوان در رفته به نسبت شدت در رفتگی می تواند بسیار دردناک باشد. برای اینکه بیمار درد کمتری را تحمل کند، پیش از جا انداختن از بی حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی استفاده می گردد.

بعد از آن ممکن است مچ دست فرد گچ گرفته شده و یا در آتل قرار داده گردد. این کار مچ دست را تا زمان درمان کامل بدون حرکت نگه می دارد. مچ دست گچ گرفته شده را می توان به یاری یک آویز یا اسلینگ از شانه آویزان کرد.

برای موارد شدیدتر، فرد به جراحی احتیاج دارد. جراحی یاری می کند تا استخوان ها در جای خود قرار گرفته و رباط های پاره شده اصلاح شوند. در جراحی مچ دست برای پایداری و ثبات بیش تر اجزا از پیچ و مهره های مخصوص ارتوپدی استفاده می گردد.

داروهای ضدالتهابی

داروهای ضدالتهابی برای از بین بردن مایعات جمع شده یا کاهش درد، تورم و التهاب مصرف می گردد. دیورتیک، ایبوپروفن و ناپروکسن داروهای پر مصرف برای این موارد هستند.

روش درمانی RICE

روش درمانی RICE که شامل استراحت و پرهیز از انجام فعالیت های شدید بوده (Rest)، قرار دادن یخ در محل آسیب (Icing)، استفاده از پانسمان های فشاری (compression) و بالا نگه داشتن مچ آسیب دیده (Elevation) می گردد.

درمان های فیزیکی

درمان های فیزیکی باعث تسریع فرایند بهبودی شده و یاری می کند تا مچ به عملکرد طبیعی خود دوباره دست یابد. این درمان ها شامل موارد زیر است:

* حرکت دادن مفصل

* ماساژ بافت نرم

* اولتراسوند

* استفاده از بریس و مچ بند

* یخ و حرارت

* تمرینات تقویتی ورزشی

* اصلاح و تعدیل فعالیت ها

* ارائه برنامه مناسب برای بازگشتن به فعالیت های عادی

حرکت های اصلاحی فیزیوتراپی برای درمان مچ دست و آرنج دست که شامل موارد زیر می شوند:

1. تمرین های افزایش دامنه حرکت

* تمرین های دامنه حرکتی انفعالی (PROM)

* تمرین های دامنه حرکتی با یاری فعال (AAROM)

* تمرین های دامنه حرکتی فعال (AROM)

* تمرین های دامنه حرکتی مقاومتی فعال (ARROM)

2. تمرین های کششی یا انعطاف پذیری

3. تمرین های تقویت عضلات

آموزش دادن به بیمار (پس از اینکه دررفتگی آرنج وی جا اندازی شد) درباره مواردی که در ادامه ذکر می گردد:

* اقدامات احتیاطی مورد احتیاج

* اقدامات خود مراقبتی برای زخم ها (در صورت استفاده از عمل جراحی)

* پیشگیری از آسیب دیدگی مجدد

برنامه توان بخشی بستگی به مسائل خاص مفصل آرنج و مچ دست، مرحله ریکاوری، و اهداف درمانی بیمار دارد. روش های درمانی مطرح شده فوق به این معنی نیست که متخصص فیزیوتراپی از همه این روش ها در یک جلسه درمانی استفاده می کند. بلکه متخصص فیزیوتراپیست به شما در معین برترین برنامه درمانی و مراقبتی با استفاده از برترین روش های مناسب یاری خواهد نمود.

تحریک الکتریکی عصب (TENS)

تحریک الکتریکی عصب (TENS) یک جریان الکتریکی بدون درد را به عصب درون بافت و عضلات زیر جلدی مچ دست وارد می کند. جریان باعث سوزن سوزن شدن و بی حسی در مچ دست می گردد که به کاهش درد یاری می کند. TENS بعلاوه گرمای ملایمی را فراوری می کند که به کاهش خشکی عضلات و مچ دست یاری می کند و باعث تحرک مفصل مچ دست می گردد.

درمان لیزر سرد

درمان لیزر سرد درمان شگفت انگیزی برای در رفتگی مچ دست می باشد. انرژی فوتونی به وسیله سایت های گیرنده فوتون در غشای سلولی جذب می گردد که یک پیغام رسان ثانویه برای ایجاد آبشاری از سیگنال های داخل سلولی می باشد که باعث ایجاد، مهار و یا تسریع فرآیندهای بیولوژیکی مانند بهبود زخم، التهاب و یا کنترل درد می گردد.

تحریک مغناطیسی عملکردی (FMS)

تحریک مغناطیسی عملکردی (FMS) روشی نو برای ترمیم بافت استخوان بعد از در رفتگی مچ دست است که با القاء میدان الکتریکی به محل دررفتگی مچ دست، باعث تحریک ترمیم محل دررفتگی مچ دست و از طرف دیگر با القاء میدان مغناطیسی به سلول های استخوان و عضلات مچ دست نفوذ نموده و با افزایش تبادل یون و افزایش جریان خون در بافت اطراف محل در رفتگی مچ دست، اکسیژن رسانی را افزایش داده و منجر به احیاء و بازسازی استخوان مچ دست می گردد.

میکرو واس درمانی (Micro-Vas)

میکرو واس درمانی (Micro-Vas) با القاء ایجاد بلاک کننده های عصبی باعث کاهش انتقال سیگنال های درد و تحریک ترشح اندورفین می گردد. فرم الکتریکی امواج ارسالی به وسیله دستگاه میکرو واس با مویرگ زایی و افزایش خون رسانی و در نتیجه اکسیژن رسانی به بافت استخوان، باعث تحریک ترمیم و رشد بافت استخوان در محل شکستگی جوش نخورده استخوان می گردد.

تمرینات ورزشی برای دررفتگی مچ دست

بیمار در مرحله بهبودی و نقاهت باید حرکات کششی و تقویتی را برای بازگرداندن مچ به حالت عادی خود انجام دهد.

حرکات کششی برای دررفتگی مچ دست

حرکات خمش: برای انجام این تمرینات مچ دست را تا جایی که دردی احساس نمی کنید به سمت خودتان (پشت دست به طرف خودتان باشد) بکشید. این حالت را شش ثانیه حفظ نموده و در سه ست 10 تایی انجام دهید.

حرکت اکستنشن: در این حرکت مچ را به سمت پایین خم نموده (کف دست رو به خودتان باشد) و تا جایی که دردی احساس نمی کنید آن را بکشید. این حالت را 6 ثانیه حفظ کنید و در سه ست 10 تایی انجام دهید

حرکت به چپ و راست: در این حرکت مچ را از پهلو خم نموده و تا جایی که دردی احساس نمی گردد آن را بکشید این حالت را 5 ثانیه برای هر سمت انجام دهید. این حرکت را در دوست 15 تایی انجام دهید.

کشش مچ دست: آرنج خود را صاف و کشیده نگه دارید و انگشتان را روی چیزی قرار دهید به طوری که کف دست رو به پایین باشد. سپس وزن بدن خود را به جلو انداخته و این حالت را برای مدت 20 ثانیه حفظ کنید.

کشش فلکسشن مچ دست. آرنج خود را صاف و کشیده نگه دارید و انگشتان خود را روی چیزی قرار دهید به طوری که کف دست رو به بالا باشد. سپس وزن بدن را به سمت جلو روی مچ دست انداخته و برای مدت 20 ثانیه این حالت را حفظ کنید.

درمان کامل مچ دست در رفته چه مدت طول می کشد؟

مدت زمان بهبودی مچ دست در رفته به شدت آن بستگی دارد. در صورت جا انداخته شدن، مچ دست دو تا سه ماه طول می کشد که کاملاً بهبود پیدا کند. در صورت انجام جراحی، برای بهبود کامل باید 6ماه تا یک سال صبر کرد.

بعد از درمان مچ دست در رفته فرد باید مرتب به وسیله فیزیوتراپیست معاینه گردد. تمرین های فیزیوتراپی به باز یافتن توان، قدرت و انعطاف پذیری مچ دست یاری می کند. تا زمان بهبودی کامل از وارد کردن فشار بیش از حد به مچ دست به شدت خودداری کنید.

سخن پایانی

آسیب مچ دست اثر زیادی روی فعالیت های روزانه زندگی خواهد گذاشت. به همین علت در صورت هرگونه آسیب به مچ دست باید هر چه سریع تر آن را درمان کرد. بر حسب اینکه بیمار به جراحی احتیاج داشته باشد یا خیر برای بهبودی کامل آسیب مچ دست باید دو ماه تا یکسال طی گردد.

حتی بعد از درمان کامل، زمانی که فرد در حال اجرا کارهایی است که کشش و فشار زیادی روی مچ دست وارد می کند، مثلا در حال بلند کردن اجسام سنگین، باید از مچ بندهای مخصوص استفاده کند.

منبع: سایت دکتردکتر

سایت دکتر وریانی

سایت دکتر سعادتی

منبع: راسخون