چرا باید مسجد کبود را ببینیم؟ - پی سی باران

عمر مسجد کبود به حدود سال 845 خورشیدی می رسد. در آن موقع تبریز، مرکز سلسله ترکمانان قراقویونلو بود و نوبت به حکمرانی ابو المظفر دنیاشاه رسیده بود. او این بنا را با نظارت همسرش جان بیگم خاتون ساخت. برخی ها هم می گویند دخترش صالحه خانم دستور ساخت بنا را داده. حالا آرامگاه شاه و همسرش در زیرزمین انتهایی مسجد واقع شده است، چون همانطور که در نوشته های تاریخی می خوانیم وقتی دنیاشاه کشته می گردد، جنازه او را این جا دفن می نمایند.

اگر سفرنامه های تاریخی را آنالیز کنیم، می بینیم که مدت ساخت آن را حدود 30 سال نوشته اند. دنیاشاه مجموعه مظفریه را در این محوطه ساخته بود که صحن، خانقاه و کتاب خانه داشت. متاسفانه همه این ها از بین رفته. بنای مسجد هم طی سال های طولانی که گذشته، آسیب زیادی دیده. در زلزله سال 1158 خورشیدی حتی گنبد هم پایین ریخت و بعدها بازسازی شد.

در سردر بنا کاشی معرق کار شده و ترکیب کاشی و آجر درکنار هم حیرت انگیز است. بقیه مسجدها مثل مسجدهای اصفهان به رنگ آبی فیروزه ای تزیین شده اند، اما در این جا با آبی تیره قشنگی روبرو می شوید. کاشی های لاجوردی مسجد غرق در معرق و نقش و نگاره هایی ست که حسابی سر ذوقتان می آورند.

مسجد کبود تبریز شاهکار معماری دوره اسلامی ست و نام های دیگری هم دارد؛ مثل مسجد دنیاشاه، فیروزه اسلام، مسجد شاه دنیا، عمارت و مسجد مظفریه. در ترکی هم به این مسجد، گوی مسجد یا گؤی مچید می گویند.

معماری

زمانی این بنا یک گنبد اصلی و یک گنبد جنوبی داشته که اولی روی صحن بزرگ و دومی روی صحن کوچک تر ساخته شده بودند. هفت گنبد کوچکتر روی شبستان های شرقی و غربی وجود داشته.

دورتادور شبستان بزرگ سوره فتح به شکل برجسته نوشته شده که کارشناسان می گویند احتمالا به پیروزی های دنیاشاه مربوط است.

بیشتر این عمارت با آجر ساخته شده و آجرها با گچ، بندکشی شدند. صحن عمارت مربع شکل است. حوض برای وضو و چند شبستان دور صحن وجود دارد. به نظر می رسد معماران به خوبی هندسه می دانستند و در طراحی هنرمندانه این ساختمان، آب و هوای تبریز را هم در نظر داشته اند.کف مسجد کاشی های براق قشنگی دارد که حالا با موکت پوشانده شده اند و چیزی ازشان پیدا نیست.

بازسازی

طی چندین سال بازسازی مسجد طول کشید تا سال 1355 که کار تقریبا به خاتمه رسید. البته کاشی کاری ها کاملا بازسازی نشده اند.

یکی از جالب ترین بخش های کار بازسازی، بازسازی گنبد اصلی ست که رضا معماران آن را انجام داده. گنبد بدون سازه ساخته شده بود و معماران معاصر نمی دانستند چطور می توانند به همان سبک کار بازسازی را انجام بدهند.

باوجود ویرانی هایی که هنوز در همه جای این مکان به چشم می خورد، بعد از بازدید می فهمید که چرا به فیروزه اسلام معروف است.

جاذبه های نزدیک

پارک خاقانی درست کنار مسجد دنیاشاه واقع شده است. کافی است چند قدم پیاده روی کنید تا موزه آذربایجان را ببینید. البته محتوای موزه با نامش ارتباطی ندارد. اگر دیدن و آنالیز ظرف ها و کتبیه های تاریخی برای شما جالب باشد، از این موزه خوش تان می آید.

چند خانه قدیمی مثل موزه سنجش، خانه حیدرزاده، خانه نیکدل و خانه استاد شهریار نزدیک مسجد قرار دارند مه خانه حیدرزاده از بین شان خیلی دیدنیی ست. اگر در جهت عکس حرکت کنید، به عمارت شهرداری و میدان ساعت می رسید و کمی که پیاده بروید پیاده راه تربیت هم پیش رویتان است.

قیمت بلیت ورودی

بلیت ورودی 2500 تومان است. این جاذبه گردشگری تعطیلی هفتگی ندارد و فقط در روزهای سوگواری تعطیل است. تابستان ها از ساعت 9 صبح تا 8 شب و زمستان ها از 8 صبح تا 5 بعد از ظهر می توانید به اینجا سر بزنید.

دسترسی به مسجد کبود

این مسجد در خیابان پر رفت و آمد امام قرار گرفته و پیدا کردن آن اصلا سخت نیست. اگر با ماشین شخصی بروید، احتمالا مدتی معطل پیدا کردن جای پارک خواهید شد. با تاکسی و اتوبوس بی آر تی هم به این اثر تاریخی دسترسی خواهید داشت.