اختلال افسردگی دو قطبی چیست و چگونه درمان می گردد؟ - پی سی باران

اختلال دو قطبی یک اختلال مربوط به سلامت روان است که شامل بروز تغییراتی در خلق و خو، سطح انرژی و سطح فعالیت فرد است. بسته به نوع اختلال دوقطبی، ممکن است فرد دوره هایی از افسردگی را تجربه کند که باعث ایجاد اخلال در انجام کارهای روزمره او می شوند.

علائم این نوع افسردگی شبیه سایر اختلالات خلقی مربوط به افسردگی، مثل اختلال افسردگی اساسی است. با این حال، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است دوره هایی از مانیا یا هایپومانیا (خلق بالا و شیدایی) را هم تجربه نمایند.

اختلال دو قطبی یک بیماری مادام العمر است، اما افراد می توانند علائم افسردگی و شیدایی را کنترل نمایند و با درمان مناسب از بروز عوارض ناخوشایند جلوگیری نمایند.

در این مقاله از خبرنگاران مگ علائم و روش های درمانی افسردگی دو قطبی آنالیز شده است. برای آشنایی بیشتر با این اختلال با ما همراه باشید.

درمان اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی یک بیماری مادام العمر است. هدف از انواع درمان ها هم ایجاد ثبات در خلق و خوی فرد و یاری به وی در مدیریت علائم این بیماری است. گاهی تغییرات خلقی فرد می تواند شدید باشد.

متخصصان سلامت روان برای کاهش تأثیر این علائم در زندگی روزمره فرد و حفظ سلامت روانی او، شیوه درمان را با شرایط فرد تطبیق می دهند. درمان اختلال دوقطبی معمولا شامل ترکیبی از درمان دارویی و روان درمانی است.

درمان دارویی

انواع مختلفی از داروها برای درمان علائم افراد مبتلا به اختلال دو قطبی وجود دارد. انتخاب داروی مصرفی به نوع و شدت علائم فرد بستگی خواهد داشت.

بعضی از متداول ترین انواع داروها که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شوند به توضیح زیر هستند؛

• تثبیت نماینده های خلقی، مانند لیتیوم
• داروهای ضد روان پریشی، مانند اولانزاپین
• داروهای ضد افسردگی، مانند فلوکستین

این داروها می توانند عوارضی داشته باشند که بعضی از آن ها جدی هستند. به اسم مثال، استفاده طولانی مدت از داروهای ضد روان پریشی می تواند باعث افزایش وزن، تغییر در سطح کلسترول و مسائل قلبی گردد.

روان درمانی

متخصصان سلامت روان اغلب روان درمانی را در کنار درمان دارویی برای درمان اختلال دو قطبی توصیه می نمایند. روان درمانی به گفتار درمانی هم معروف است.

روان درمانی علاوه بر درمان علائم این اختلال مزایای دیگری هم به همراه دارد، از جمله ارائه حمایت و آموزش های لازم در خصوص زندگی با اختلال دوقطبی.

انواع شیوه های روان درمانی شامل درمان های زیر است؛

• درمان شناختی رفتاری
• خانواده درمانی
• درمان بین فردی
• آموزش روانی

سایر شیوه های درمانی

ترکیب درمان دارویی و روان درمانی برای بسیاری از افراد مؤثر است. اما اگر فردی متوجه شد که داروهای وی تأثیر مطلوبی ندارند، متخصص بهداشت روان ممکن است گزینه های دیگری را پیشنهاد کند.

به اسم مثال، در روش الکتروشوک درمانی (ECT) از پالس های الکتریکی برای ایجاد حالت تشنج استفاده می گردد، که به وسیله مسیرهای عصبی که هنوز معین نیست بر روی علائم تأثیرات مثبت می گذارد. روش الکتروشوک درمانی می تواند برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی شدید که در برابر درمان مقاوم هستند، مؤثر باشد.

انستیتوی ملی بهداشت روان آمریکا (NIMH) می گوید که روش های نوین الکتروشوک درمانی امید زیادی را برای درمان طیف گسترده ای از اختلالات و بیماری های روانی ایجاد نموده است. با این حال، روش های الکتروشوک درمانی ممکن است عوارض جانبی زیر را هم ایجاد نمایند؛

• سردرد
• دل درد
• دردهای عضلانی
• مسائل مربوط به حافظه

در حال حاضر تحقیقات در زمینه توسعه روینمودهای درمانی تازه در رابطه با تحریک مغز، اصلاح سبک زندگی و داروهای تازه به اسم درمان اختلال دوقطبی در حال اجرا است.

اختلال دو قطبی بعلاوه می تواند به مرور منجر به یکسری عوارض مرتبط با سلامت جسمی مانند بیماری های قلبی عروقی گردد. متخصصان بهداشت و درمان برترین اقدامات را برای پیشگیری یا درمان این عوارض به صورت موردی مشخص می نمایند.

علائم اختلال دو قطبی

فرد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است اشتهای خود را در دوره افسردگی از دست بدهد.

علائم اختلال دو قطبی بسته به نوع آن فرق دارد. در واقع بسته به نوع اختلال افراد ممکن است فرکانس و شدت متفاوتی از دوره های شیدایی و افسردگی را تجربه نمایند.

اختلال دو قطبی نوع 1 با دوره های شیدایی معین می گردد که حداقل 7 روز طول می کشد یا حتی برای مدت کمتر در صورتی که علائم آن قدر شدید باشد که فرد احتیاج به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. افراد بعلاوه ممکن است دوره های افسردگی را تجربه نمایند که به طور معمول 2 هفته طول می کشد، هرچند ممکن است افرادی که دچار دو قطبی نوع 1 هستند هرگز یک دوره افسردگی اساسی را تجربه ننمایند.

افراد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع 2 معمولا دوره های هایپومانیکی را تجربه می نمایند که یک دوره افسردگی اساسی قبل یا بعد از آن رخ می دهد.

علائم دوره های افسردگی

• احساس ناخوشی
• احساس درماندگی و بی ارزشی
• تحریک پذیری
• کمبود انرژی
• مشکل در تمرکز
• بی علاقه بودن به امور روزمره
• هذیان گفتن
• بی اشتهایی
• مشکل در خوابیدن
• افکار خودکشی

علائم دوره های شیدایی

• احساس شیدایی یا خوشحالی بسیار زیاد
• بیش فعالی
• صحبت کردن خیلی سریع، با تغییر سریع موضوع صحبت
• افکار سریع
• احساس خود مهم پنداری
• انجام رفتارهای تکانه ای و پرخطر
• تحریک پذیری
• هذیان
• مشکل در خوابیدن

تعداد دفعات رخ دادن این حالات افسردگی و شیدایی فرق دارد. ممکن است یک نفر دوره های سریع را تجربه کند، یا شخصی دیگر دوره های طولانی افسردگی و شیدایی را تجربه کند.

افراد بعلاوه ممکن است در طی یک دوره شیدایی علائم افسردگی را هم تجربه نمایند، که ممکن است متخصصان سلامت روان آن را علائم مختلط بنامند.

در دراز مدت، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند مسائل جسمی جدی زیر را تجربه نمایند؛

• چاقی
• دیابت
• اختلالات متابولیکی
• اختلالات قلبی عروقی
• اختلال عملکرد جنسی
• سکته

این عوارض می توانند شدید شوند. در حقیقت، متخصصان تخمین می زنند که میانه امید به زندگی در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی حدود 12-13 سال کمتر از افراد غیر مبتلا است.

با این حال، درمان مؤثر خطر ابتلای فرد به بیماری های جسمی مربوط به اختلال دو قطبی را کاهش می دهد.

تشخیص اختلال دو قطبی

در ابتدا پزشک عمومی ممکن است شما را به یک روان پزشک یا یک روان درمانگر ارجاع بدهد، سپس در این مرحله روان پزشک می تواند شما را از نظر ابتلای به اختلال دو قطبی ارزیابی کند.

متخصص بهداشت روان سؤالاتی درباره علائم شما و بعلاوه سؤالات گسترده تری درباره وقایع مربوط به زندگی و اوضاع عمومی شما خواهد پرسید.

آن ها ممکن درباره سابقه خانوادگی ابتلای به این بیماری از شما سؤالاتی بپرسند و تأکید نمایند که آیا سایر اعضای خانواده سابقه بیماری های روانی داشته اند یا خیر.

به واسطه چند دلیل تشخیص اختلال دو قطبی می تواند امری چالش برانگیز باشد. علائم آن با علائم دیگر اختلالات روحی مانند افسردگی یا روان پریشی همپوشانی دارد. به علاوه، درباره بعضی از افراد ممکن است اختلال دو قطبی با یک دوره افسردگی اساسی، بدون علائم شیدایی یا هیپومانیک آغاز گردد و این مسأله تشخیص را برای پزشک سخت کند.

علاوه بر این، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است مسائل روانی دیگری مانند اختلالات اضطرابی هم داشته باشند، که بعلاوه می تواند تشخیص را برای پزشک پیچیده تر کند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

مسائل بهداشت روانی به طور متفاوتی بر روی افراد مختلف تأثیر می گذارد. اگر فردی مشکوک به اختلال دو قطبی درباره خودش یا یکی از عزیزانش باشد، می تواند برای کسب اطلاعات بیشتر با یک متخصص سلامت روان مثل یک روان پزشک یا روان درمانگر صحبت کند.

در صورت تجربه هر گونه علائم پایدار مربوط به خلق و خو یا اضطراب، یا سایر علائم بیماری های مربوط به سلامت روان، مراجعه به پزشک لازم است.

اختلالات سلامت روان کمتر از اختلالات و بیماری های جسمی قابل مشاهده است، اما مراقبت از سلامت روان هم به همان میزان مهم است.

اگر درمان فعلی اتان برای اختلال دو قطبی باعث بروز عوارض جانبی شده است با پزشک صحبت کنید. پزشکان اکیدا توصیه می نمایند که افراد باید از قطع ناگهانی دارو خودداری نمایند، زیرا این امر می تواند علائم را بدتر نموده و باعث از بین رفتن اثرات دارو گردد.

همواره قبل از ایجاد هرگونه تغییر در داروهای خود با پزشک مشورت کنید.

علل بروز اختلال دو قطبی

در حال حاضر معین نیست که چه عواملی باعث بروز اختلال دو قطبی می گردد. دلیل بروز این اختلال احتمالا ترکیبی از عوامل زیست شناختی و محیطی است که منجر به ایجاد اختلال دو قطبی می گردد.

عوامل خطرساز درباره اختلال دو قطبی

• سابقه خانوادگی بیماری های روانی
• ژنتیک
• ساختار و عملکرد مغز

نکته پایانی

اختلال دو قطبی می تواند باعث بروز دوره های افسردگی گردد.

با یاری یک متخصص بهداشت روان، شما می توانید علائم افسردگی دو قطبی را مدیریت کنید تا خلق و خوی خود را تثبیت نموده و از عوارض جسمانی آن بیماری روانی جلوگیری کنید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: Medical News Today