شناسایی علائم و درمان کمبود مواد غذایی در گیاهان - پی سی باران

علائم کمبود مواد غذایی

عناصر غذایی پرمصرف

• کلسیم (Ca)

علائم: برگ های تازه بد شکل و کج و کوله یا قلاب مانند می شوند. ممکن است جوانه های نوک ساقه بمیرند. پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی، سوختگی نوک برگ های کلم و بیماری قلب سیاه سبزیجاتی از جمله کرفس، همه از علائم کمبود کلسیم است.

درمان: دادن کودهای حاوی کلسیم یا سنگ گچ به گیاه.

نکته: همواره کمبود یا زیادی یک ماده غذایی موجب جلوگیری از جذب مواد غذایی دیگر به وسیله گیاه نمی گردد.

• نیتروژن (N)

علائم: برگ های مسن تر که معمولا در قسمت پایین ساقه هستند، به رنگ زرد درمی آیند. بقیه برگ های گیاه هم به رنگ سبز روشن می شوند. ممکن است ساقه هم به رنگ زرد درآید و لاغر و باریک گردد. کاهش رشد گیاه مشاهده خواهد شد.

درمان: اضافه کردن کودهای حاوی نیتروژن، اوره یا آمونیوم به خاک گیاه.

نکته: بسیاری از فرم های نیتروژن به صورت محلول در آب هستند و با آبیاری از خاک شسته می شوند. پس مواظب باشید که از این فرم ها استفاده نکنید و یا اگر استفاه می کنید به میزان مناسب به گیاه کود بدهید.

• منیزیم (Mg)

علائم: رشد گیاه کند می گردد و برگ ها به رنگ زرد رنگ پریده در می آیند. گاهی این تغییر رنگ تنها بر لبه ها و حاشیه های برگ دیده می گردد. ممکن است برگ های تازهی که رشد می نمایند به رنگ زرد رشد نمایند و نقاط تیره ای هم روی آنها دیده گردد.

درمان: تغدیه گیاه با کودهای ترکیبی که حاوی منیزیم هستند. مانند نمک اپسوم (سولفات دومنیزی، نمک فرنگی اصل)

• فسفر (P)

علائم: ممکن است برگ های کوچک گیاه به رنگی با ته مایه قرمز - بنفش درآیند. ممکن است نوک برگ های گیاه بسوزد و برگ های مسن تر تقریبا سیاه شوند. در این حالت فراوری میوه و دانه گیاه هم کم می گردد.

درمان: تغیه گیاه با کودهای ترکیبی حاوی فسفات.

نکته: جذب فسفر به وسیله گیاه، به میزان زیادی بستگی به پی اچ خاک دارد.

• پتاسیم (K)

علائم: ممکن است در حاشیه برگ های مسن تر حالت سوختگی مشاهده گردد و/ یا برگ های پژمرده شوند. بافت برگ در بین رگبرگ ها تغییر رنگ می دهد (بافت برگی که در بین رگبرگ های برگ وجود دارد به رنگ زرد درمی آید).

درمان: تغذیه گیاه با کودهایی که حاوی پتاسیم یا پتاس هستند.

• سولفور (S)

علائم: برگ های تازه که رشد می نمایند به رنگ زرد رنگ پریده درمی آیند و برگ های مسن تر به رنگ سبز می مانند. رشد گیاه کند می گردد.

درمان: تغذیه گیاه با کودهایی که حاوی سولفات هستند.

نکته: کمبود سولفور بیشتر در مناطقی با آب و هوای خشک رایج است.

عناصر غذایی کم مصرف

• بور (B)

علائم: رشد ضعیف ساقه و ریشه گیاه. ممکن است جوانه های انتهایی گیاه بمیرند. گاهی در اثر کمبود بوردر گیاه حالت جاروی جادوگر اتفاق می افتد. در این بیماری انتهای ساقه گیاه چند شاخه شده و مانند جارو می گردد.

درمان: تغذیه گیاه با کودهایی که حاوی بوراکس یا بورات هستند.

• مس (Cu)

در کمبود مس رشد گیاه کند می گردد. ممکن است برگ ها شل شوند، فر بخورند (مجعد شوند) و از شاخه بیوفتند. ساقه دانه دهنده گیاه هم شل می گردد و خم خواهد شد.

درمان: تغذیه گیاه با استفاده از کودهایی که حاوی مس، کوپریک یا کوپروس هستند.

• منگنز (Mn)

علائم: کاهش سرعت رشد گیاه. برگ های جوان گیاه به رنگ زرد رنگ پریده در می آیند که این تغییر رنگ معمولا از بافت بین رگبرگ ها آغاز می گردد و سپس تمام برگ را فرا می گیرد. ممکن است نقاط سیاه یا مرده بر روی گیاه به وجود آید. ممکن است سایز برگ ها، جوانه ها و میوه ها کوچک تر از حالت عادی گردد. گلدهی گیاه با اشکال روبرو خواهد شد.

درمان: تغذیه گیاه با کودهایی که حاوی منگنز هستند.

• مولیبدنوم (Mo)

علائم: برگ های مسن گیاه به رنگ زرد درمی آیند و دیگر برگ ها سبز روشن می شوند. ممکن است برگ ها باریک و یا بدشکل شوند.

درمان: تغذیه گیاه با کودهایی که حاوی مولیبدنوم، مولیبدات یا مولیبدیس هستند.

نکته: کمبود مولیبدنوم گاهی با کمبود نیتروژن اشتباه می گردد. پس در هنگام تشخیص دقت لازم را به کار ببرید و یا اگر فکر می کنید نمی توانید به درستی تشخیص دهید، نمونه ای از گیاه را نزد یک گیاهپزشک ببرید.

• روی (Zu)

علائم: برگ های تازه گیاه دچار زردی بین رگبرگ می شوند. برگ های انتهایی ممکن است تشکیل یک رزت دهند (به صورت کاسه ای یا مثلا گلی دور هم تشکیل شوند).

درمان: تغذیه گیاه با استفاده از کودهایی که حاوی عنصر روی یا همان زینک هستند.

نکته: ممکن است کمبود روی در اثر زیاد بودن پی اچ خاک در گیاه اتفاق افتاده. یعنی چون پی اچ خاک بالا بوده گیاه نتوانسته روی موجود در آن را جذب کند.

همانطور که دیده علائم بسیاری از این کمبودها شبیه به هم است. به علاوه علائم آنها می تواند با علائم بعضی بیماری ها هم اشتباه گردد پس گاهی بهتر است اگر شک دارید، برای تشخیص قطعی، نمونه گیاه را نزد گیاهپزشک ببرید. اگر از تشخیص خود مطمئن هستید و علائم را به درستی آنالیز نموده اید، بر طبق کمبودی که گیاه نشان می دهد، کود مورد احتیاج را به آن بدهید.

وقتی که گیاه تان دوباره سالم و سرحال شد، هر سال بهار خاکش را عوض کنید و خاکی تازه حاوی مواد ارگانیک برایش فراهم کنید. اگر خیلی برای تان اهمیت دارد، می توانید خاک تان را هم تست کنید تا اگر کمبودی دارد به آن اضافه کنید. اما با دادن مواد ارگانیک (کمپوست و کودهای ارگانیک) به خاک، احتمالا مشکل دیگری برای پرورش گیاهان خانگی و باغچه ای تان ندارید و احتیاجی به تست خاک نیست.